FOD walk – Foreign Objects & Debris

Uitdaging en HRO-dimensies. Om het zoeken naar alertheid en veerkracht tot een onderdeel van de cultuur te maken is herhaling belangrijk. Het is belangrijk om herhaling op een zodanige wijze te organiseren dat het nuttige en het rituele tot een sterk geheel gesmeed wordt. Nuttig omdat je met elkaar een inspectie doet van een ruimte of gebied en alles dat een risico kan zijn, noteert of verwijdert. Ritueel omdat je gezamenlijk naar elkaar bevestigt waar ‘het uiteindelijk om gaat’ en dat ‘je daar met elkaar voor staat’. Belangrijk is dat het ritueel en het nut naadloos bij de mensen en de organisatie past. De FOD-wandeling is een kwestie van zelf uitvinden.

Samenvatting. Een Foreign Object and Debris walk -(FOD-wandeling) is afkomstig uit de wereld van de vliegdekschepen (zie hieronder). Doel is om met elkaar door middel van een wandeling over de werkvloer onwenselijke situaties in beeld te krijgen en daar iets mee te doen. Hierdoor ontstaat een veiliger werkomgeving. Een bijkomend effect is dat door de FOD-wandeling de deelnemers gedrag aanleren dat ze ook op andere plekken zullen toepassen: als je met regelmaat zoekt naar onwenselijke situaties, zal dit uiteindelijk vanzelf een automatisme worden, ook buiten de FOD-wandelingen om (Slagmolen, 2011).

Voorbeelden. Op vliegdekschepen is het gebruikelijk om elke ochtend met een paar honderd man het dek minutieus te inspecteren op vreemde objecten en vuil of afval (Foreign Objects and Debris). Het is immers zeer gevaarlijk als een klein object in een straalmotor komt. Tijdens de FOD-walk loopt men het dek van voor naar achter naast elkaar af en pakt men alles op wat er niet thuis hoort. De wandeling heeft een sterke symbolische waarde. Het teamgevoel en de collectieve verantwoordelijkheid voor de piloten wordt gedemonstreerd. Het is gebruikelijk dat er keiharde rock muziek wordt gedraaid tijdens de walk – dat geeft een euforisch sfeertje. Na afloop wordt het resultaat bij de kapitein gebracht – dus niet bij het hoofd Facilitaire Dienst. Deze input is vervolgens weer de start voor een aantal acties.

In de chemische industrie worden vergelijkbare methodieken toegepast. Een groep operators loopt samen met bijvoorbeeld veiligheidsmensen of medewerkers van de afdeling Maintenance over een plant. Gezamenlijk kijken ze en wisselen ze uit wat riskant of onveilig is, wat onderhoud vraagt, en meer.